Eugène Goulmy, zijn public relations en marketing

Stand verplicht

nos contemporains de kaft

nos contemporains de kaft

Eugène Goulmy gebruikt heel vaak zijn voornaam. Niet voor niets. Eugène betekent zoveel als ‘welgeboren’ of ‘van adel’. En… stand verplicht. Hij is dan ook apentrots als hem in 1909 het aanbod wordt voorgelegd zijn naam en levensloop te verbinden aan Nos contemporains, een kloek boek. In het boek Onze tijdgenoten, worden prominente ondernemers, geestelijken, staatslieden, politici, bestuurders, kunstenaars, architecten, bankiers, wetenschappers en intellectuelen geportretteerd. Ze hebben het rond 1910 helemaal gemaakt.

Het is een illuster gezelschap van (voornamelijk) mannen die van grote betekenis zijn voor welvaart en welzijn van Nederland. Ieder van hen voelt zich ook wel zo vereerd dat hij graag meebetaalt om de uitgave van het dure en exclusieve boek mogelijk te maken. Wie geportretteerd wordt bevindt zich in het gezelschap van namen als minister van Oorlog Hendrik Colijn, architect Pierre Cuypers, zakenman Samuel van Eeghen, minister van Binnenlandse zaken Theo Heemskerk, de ontwerper van het ‘KinderwetjeSamuel van Houten en dr. Abraham Kuyper, protestants staatsman.

Het is een groot boek met een opvallende maatvoering van 50 X 40 cm. De kaft is van leer en voorzien van een prachtige illustratie. Eugène Goulmy doet zijn voornaam eer aan. Hij staat erbij als ‘membre de la firme Eugène Goulmy & Baar’. Hij heeft geen concurrentie van andere sigarenfabrikanten en wordt geroemd om zijn creativiteit en ondernemerschap.

Juliette Récamier

Juliette Récamier

Emotiereclame
Goulmy bespaart zich kosten noch moeite om zijn product, de handgemaakte kwaliteitsigaar onder de aandacht te brengen. Hij tart daarbij de gangbare principes uit het nog jonge reclamevak. Die zijn ook nog wel tamelijk rechtlijnig. Wil je als adverteerders succes bij vrouwen, dan benadruk je moederliefde, ijdelheid, reinheid en spaarzaamheid. Niets dan emotie dus.
Richt de reclameboodschap zich op de man, dan voeren zakelijke en rationele argumenten de boventoon. Goulmy weet wel beter en kiest, juist bij mannen, voor ‘emotiereclame’. Wil je een man aan de sigaar krijgen, dan moet je hem verleiden.

‘De dichtkunst zelve’
Zijn merk Madame Récamier spant daarbij de kroon. De sigaar is genoemd naar Juliette Récamier (1777-1849), een invloedrijk courtisane aan het Franse hof in het begin van de negentiende eeuw. In haar salon in Parijs, dichtbij de regeringsgebouwen, ontvangt zij machtige politici. Juliette is een hele mooie vrouw. Een dichter schrijft: ‘Gij zijt zelf een gedicht, neen, gij zijt de dichtkunst zelve’. Haar romances spreken tot de verbeelding en inspireren onder meer de Franse schilder Jacques Louis David (1748-1825). Liggend op een sofa wordt Juliette een beroemd model. Goulmy versiert een van zijn sigaren met een afbeelding van Juliette Récamier. De sigaren zijn bovendien verpakt in een blikken doosje met daarop ook weer de bevallige dame op de sofa.

sigarenbandje met Récamier

Reclameschilderij
Dan laat de man zijn ratio varen. In sommige winkels van Goulmy & Baar (Veribus Audax) hangt zelfs een groot schilderij van madame Récamier. Zoals veel ondernemers verbindt Goulmy zijn reclame-uitingen trouwens graag met kunst. Met grote bewondering kijkt hij naar de reclameaffiches van Toulouse Lautrec en het werk van de kunstschilder Jan Toorop voor Jacob van Marken, directeur van de Nederlandsche Oliefabriek, later Calvé.
In 1915 baart Goulmy zelf opzien met een groot reclameschilderij. Goulmy & Baar bestaat 25 jaar en dat moet gevierd worden. Met het schilderij luistert hij zijn beurspresentaties op tijdens de grote tabaksbeurzen in het Amsterdamse Paleis van Volksvlijt. Niemand die zomaar langs de ‘stand’ van Goulmy & Baar loopt. De bedrijfsharmonie treedt immers ook op.

Het grote schilderij(2 meter breed, 1.80 meter hoog) is gemaakt door de lithografische drukkerij Gestel & Zoon in Eindhoven. De schilder Vincent van Gogh is er ‘kind aan huis’. Dat geldt ook voor Eugène Goulmy die veel van zijn reclame-uitingen door Gestel & Zoon laat maken.
Dit bedrijf legt zich toe op de creatie van bijzondere bedrijfs- en productuitingen zoals etiketten, briefhoofden, brochures, suikerzakjes én sigarenbandjes. Het is een kunstzinnig bedrijf dat aan de wieg staat van wat we nu ‘huisstijl’ noemen. Die van Goulmy staat in het teken van ‘noblesse obliges’ of ‘stand verplicht’.

Welwillend
standverplicht_4Dat Eugène Goulmy de vrouwelijke aantrekkingskracht benut om zijn sigaar aan de man te brengen is geen toeval. Hij moet gehoord hebben van de Creolen in de Amerikaans koloniën. Sowieso kennen ze de sigaar veel eerder dan de Europeaan. In gezelschap biedt de Creool zijn gasten een sigaartje aan als teken van gastvrijheid. Als een Creoolse vrouw de sigaar van de man aansteekt en deze daarbij in haar mond neemt, dan toont ze haar welwillendheid.
Bij de traditionele productie van sigaren speelt de vrouw ook een belangrijke rol. De tabak wordt geplant door vrouwen. Ze roken zelf sigaren. De tabakstripster is in het koloniale Cuba even populair als de sigarenmaakster Carmen in Andalusië. Geen wonder dat Goulmy koos voor namen als rosa de vuelte abajo, Frontera Guardiola, Tres Marias of Cuban girl.